Bơm dầu   có chức năng Cung cấp dầu liên tục có áp suất cao đến các bề mặt ma sát.Các loại thường sử dụng bơm dầu kiểu bánh răng, bơm phiến gạt, bơm rô to.. Bơm dầu  

Bơm dầu   có chức năng Cung cấp dầu liên tục có áp suất cao đến các bề mặt ma sát.Các loại thường sử dụng bơm dầu kiểu bánh răng, bơm phiến gạt, bơm rô to... 

1. Cấu tạo :
a. Bơm dầu  kiểu bánh răng 1cấp 
- Sơ đồ cấu tạo:( hình 1)
Trong bơm có hai bánh răng chủ động và bị động. Bánh răng chủ động được lắp then với trục bơm, trục bơm được dẫn động từ trục khuỷu hoặc trục cam thông qua cặp bánh răng trụ răng nghiêng.
- Nguyên lý làm việc :
Hai bánh răng ăn khớp với nhau tạo thành 2 khoang riêng biệt khoang hút và khoang đẩy (dầu ra). Khi trục chủ động quay bánh răng chủ động quay cùng làm bánh răng bị động quay theo. Dầu nhờn từ đường dầu áp suất thấp ( khoang hút ) được răng của các bánh răng guồng sang khoang đẩy, làm áp suất dầu khoang đẩy tăng. Dầu có áp suất cao được đẩy qua bầu lọc rồi đi bôi trơn, ở khoang hút dầu được guồng đi tạo độ chân không, lại hút dầu từ các đáy cácte vào, cứ như vậy dầu liên tục được hút và đẩy đi bôi trơn.
Khi vận tốc ôtô lớn, áp suất dầu vượt quá trị số cho phép dầu đẩy van điều chỉnh áp suất mở ra một phần dầu chảy về khoang hút làm áp suất dầu không tăng quá mức, tránh hỏng lọc dầu và tổn hao công suất động cơ.
Điều chỉnh áp suất dầu của hệ thống bằng cách thay đổi lực lò xo của van điều chỉnh áp suất.
- Chú ý : để tránh hiện tượng chèn dầu giữa các răng của hai bánh răng ăn khớp, trên mặt đầu của nắp bơm có rãnh triệt áp . 

b.Bơm dầu  kiểu rôto
- Cấu tạo:( hình 2)
Gồm vỏ chứa hai rôto lồng vào nhau, rôto ngoài khoét lõm dạng sao, rôto trong có dạng chữ thập đỉnh tròn, lắp lọt vào rôto ngoài và được dẫn động từ trục bơm. Hai rôto được lắp lắp lọt vào vỏ ngoài và chúng được lắp lệch tâm với nhau. Rôto trong được dẫn động từ trục bơm. 

b) Cấu tạo bơm dầu rô to

- Nguyên lý làm việc: 
Khi rôto trong quay khéo rôto ngoài quay theo. Đỉnh của rôto trong luôn tỳ sát vào thành trong của rôto ngoài tạo thành các khoang A, B. Thể tích khoang B giảm dần tạo áp suất cao dầu được đẩy đi bôi trơn, thể tích khoang A tăng dần tạo độ chân không dầu được hút vào. Cứ như vậy dầu được bơm vận chuyển đi bôi trơn trong hệ thống .

2

. Hư hỏng, Kiểm tra, sửa chữa
a. Hư hỏng:
- Mòn cặp bánh răng hoặc rôro ăn khớp do ma sát giữa các bề mặt làm việc.
- Mòn hỏng nắp bơm, lòng thân bơm do ma sát với dầu có áp suất cao
- Mòn hỏng van an toàn, lò xo yếu, gẫy do mài mòn, va đập, lò xo mỏi, giảm đàn tính khi làm việc lâu ngày.
- Mòn hỏng bạc, cổ trục bơm do ma sát, chất lượng dầu bôi trơn kém.
- Mòn tai ăn khớp của rôto với rãnh trục.
b. Kiểm tra:
- Quan sát bằng mắt đệm, phớt dầu, nắp và lòng thân bơm bị mài mòn dạng gờ, rạn, nứt, sứt, mẻ.
- Dùng Panme đo độ mòn của trục, van điều chỉnh hình trụ.
- Kiểm tra khe hở đỉnh răng hoặc rôto với lòng thân bơm ( hình 3. a ).
Khe hở tiêu chuẩn 0,08 ¸ 0,16 mm, tối đa 0,21 mm (Xe TOYOTA 1PZ, 2PZ, 3PZ)
- Kiểm tra khe hở mặt đầu của bánh rằng hoặc roto với mặt lòng thân bơm bằng thước thẳng và căn lá ( hình 3. b ). Khe hở tiêu chuẩn 0,03 ¸ 0,09 mm, tối đa 0,15 mm.
- Kiểm tra khe hở giữa lòng thân bơm với rôto ngoài bằng căn lá.( hình 3. c – bơm rô to ). Khe hở tiêu chuẩn: 0,10 ¸ 0,17 mm, tối đa: 0,20 mm.